najjaśniejszy pan
  • koniądz

    23.09.2023
    23.09.2023

    Chciałabym dowiedzieć się, jakie jest pochodzenie wyrazu „koniądz”, obecnego w co starszych słownikach (i tekstach) i oznaczającego bodajże skandynawskiego wodza. Czytałam w niektórych miejscach, że ma to być jakieś starodawne zapożyczenie z języków germańskich, skąd pochodzić ma słowo ksiądz, ale np. "Poradnik Językowy" 2/1950 sugeruje, że jest to wytwór Stefana Żeromskiego. I faktycznie najstarszy utwór, gdzie ten wyraz udało mi się znaleźć, to „Powieść o udałym Walgierzu” Żeromskiego. Czy jest to faktycznie jego twór, a w tym czy innym przypadku na jaki wyraz możemy wskazać jako źródłosłów? Szwedzkie „konung”?

  • konstrukcje z liczebnikami
    29.09.2011
    29.09.2011
    Szanowni Państwo!
    Dziękuję za stworzenie bardzo dla mnie pomocnej poradni językowej. Tym razem jednak nie znalazłem odpowiedzi na nurtującą mnie kwestię – które z podanych poniżej zdań są poprawne:
    a) Doładujemy twoje konto o dodatkowe/kolejne 200 zł.
    b) Doładujemy twoje konto o dodatkowych/kolejnych 200 zł.
    c) Na twoim koncie pojawi się dodatkowe/kolejne 200 zł.
    d) Na twoim koncie pojawi się dodatkowych/kolejnych 200 zł.? Byłbym Państwu bardzo wdzięczny za pomoc.
    Serdecznie pozdrawiam
    Grzegorz M.
  • mnie czy mi?
    4.10.2010
    4.10.2010
    Panie Profesorze,
    proszę napisać więcej o pozycjach akcentowanych w zdaniu. Mam wrażenie, że forma mi rozpleniła się ostatnio nadmiernie nie tylko w wypowiedziach ustnych, ale także w piśmie (np. cytat z blogu pewnego felietonisty: „A mi jest cholernie szkoda, że ograniczyliśmy się do działań operacyjnych, że zmarnowaliśmy kolejną szansę”).
    „Przy okazji chciałbym zwrócić uwagę, że nie zaczynamy zdania od mi… — Mirosław Bańko, PWN”.
    Z góry dziękuję
    stała czytelniczka
  • nazwy ustaw
    1.05.2014
    1.05.2014
    Szanowni Państwo,
    chciałbym prosić o radę dotyczącą pisowni projektów ustaw (np. Obywatelski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zwierząt). Oczywiście jasne jest, że pełną nazwę ustawy rozpoczynamy wielką literą, ale jak jest z jej projektem? Intuicja podpowiada mi, że również powinna być to wielka litera. Będę bardzo wdzięczny za rozwianie wątpliwości.
    Uprzejmie dziękuję z góry.
    Serdeczne pozdrowienia.
  • nazwy żon i… mężów
    19.06.2002
    19.06.2002
    Jeśli Kowalska wyjdzie za Nowaka i przyjmie jego nazwisko, to staje się panią Nowak albo panią Nowakową.
    A jak jest, gdy mąż przyjmuje nazwisko żony? Jeśli np. Kowalski ożeni się z Nowakówną i po ślubie będą Nowakami, to czy on będzie Nowakowy, czy ona mimo wszystko Nowakowa?
    Wreszcie trzeci przypadek – Kowalska wychodzi za Nowaka i każde pozostaje przy swoim nazwisku. Czy wtedy Kowalska, nie będąc panią Nowak, będzie panią Nowakową?
  • nie i już!
    15.02.2015
    15.02.2015
    Dzień dobry,
    spotkałem się gdzieś na portalu społecznościowym z określeniem nieheteroseksualny. Zżera mnie ciekawość czy istnieje w języku polskim takie słowo, a jeśli istnieje, to co oznacza (niestety sam nie poradziłem sobie z odpowiedzią na to pytanie ze 100% pewnością)? W przypadku jeśli jednak nie istnieje takie słowo w języku polskim, a jest to pewnego rodzaju słowotwórstwo, chciałbym wiedzieć jak się mają do tego heteroseksualny i homoseksualny. Jeśli to możliwe, proszę o odpowiedź.
  • Niejasne zdanie

    7.01.2023
    3.01.2023

    Chciałbym się dowiedzieć co jest nie tak w konstrukcji zdania: „Według mnie sęk tkwi w Cirilli Fionie Elen Riannon, ale nie tej prawdziwej tylko fałszywej, jeżeli uznamy wydarzenia w w3 za kanoniczne, to pierwszą polityczną sprawą która rzuca nam się w oczy, jest to, że de facto ta wielka konspiracja dzięki której mógł zostać zawarty pokój w Cintrze, a Emhyr zyskał prawa do ziem za górami Amell, jest fakt że wszyscy znają prawdę”.

  • Nienowy i niejasny
    19.11.2019
    19.11.2019
    Szanowni Państwo!
    czy w zdaniu: To nienowe już, ale wciąż niejasne definicje są kluczowe dla ontologii tradycyjnej i dlatego zasługują na objaśnienie wyrazy nienowe i niejasne powinny zostać zapisane rozdzielnie (nie nowe, nie jasne)?
    Z wyrazami szacunku
    P.J.
  • o Katii i Katji oraz Tani i Tanji
    13.03.2014
    13.03.2014
    Dzień dobry,
    mam pytanie dotyczące odmiany imion (lub ogólnie nazw własnych) zakończonych w piśmie na -nja lub -tja, np. Katja, Tanja (pisane właśnie w ten sposób). Czy j w dopełniaczu pozostaje, czy zmienia się w i? Tzn. Katji/Tanji czy Katii/Tanii?
    Pozdrawiam
  • o synonimii
    20.10.2011
    20.10.2011
    Witam!
    Interesuje mnie, czy wyrażenia:
    w związku z
    ze względu na
    przez wzgląd na
    zważywszy na
    są pełnymi synonimami, jak sugeruje USJP? Moja intuicja podpowiada mi, że wymienione cztery zwroty mają dwa znaczenia: 1) wpływu na jakiś stan rzeczy (i są hiponimami względem z powodu), 2) wprowadzenie czegoś, co jest brane pod uwagę. Nie jestem jednak tego pewien, dlatego jestem ciekaw Państwa opinii.
    Pozdrawiam!
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego